آبزی‌پروری ترکیه سال دیگری را با رشد سپری کرد (بخش دوم)
قبل از خواندن این مقاله توصیه میکنیم بخش اول رشد آبزی پروری در ترکیه را مطالعه فرمایید
آبزی‌پروری ترکیه سال دیگری را با رشد سپری کرد (بخش اول)
رشد آبزی پروری ترکیه
تأثیرات تغییر اقلیم به وضوح قابل مشاهده است
بخش آبزی‌پروری ترکیه در طی سال‌ها رشد مستمری را تجربه کرده، اما هر استراتژی امروزه باید عواقب تغییرات اقلیمی را درنظر بگیرد. در صورتی که این صنعت در تلاش است به شکوفایی برسد باید اقدامات سازگاری را در راستای کاهش این تأثیرات در پیش بگیرد. این صنعت نسبت به چنین پیامدهایی هشدار داده است. به گفته احسان بوزان در شهر قهرمان‌مرعش که کیلیچ در سد آن قزل‌آلا تولید می‌کند، دمای آب هر ساله اندکی گرم‌تر می‌شود. «من مطمئن نیستم که در پنج سال آینده بتوانیم دیگر آنجا قزل‌آلا پرورش دهیم.» التوق آتالای مدیر شیلات و آبزی‌پروری وزارت کشاورزی و جنگلداری می‌گوید، نه تنها آب گرم‌تر می‌شود، بلکه حجم آب نیز کمتر شده است.
هرچند این کشور شاهد وقوع سیل بوده، اما در عین حال از خشکسالی نیز رنج می‌برد و بسیاری از سدهای مصنوعی در حال خشک شدن هستند. فائو حوزه مدیترانه را به عنوان منطقه‌ای که احتمالا دچار خشکسالی مکرر و طولانی‌تر می‌شود، معرفی کرده است. طبق گفته این سازمان، در سطح جهانی دمای کره زمین از اواسط قرل نوزدهم بیش از ۰/۸ °C افزایش یافته است و حالا هر دهه شاهد گرم شدن بیش از ۰/۱ °C هستیم. طبق گزارش فائو با عنوان “تأثیرات تغییر اقلیم روی شیلات و آبزی‌پروری” این رقم میانگین نشان می‌دهد در برخی از نقاط گرمایش بیشتر و یا سریع‌تر از این اتفاق می‌افتد.
اقیانوس‌ها نیز در بیشتر مناطق جهان گرم می‌شوند و این رویداد در نیمکره شمالی محسوس‌تر است. آبی که در حال گرم شدن است باعث کاهش اکسیژن محلول شده و این امر زندگی آبزیان از جمله ماهیان پرورشی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تأثیر دیگری که تغییرات جوی روی اقیانوس‌ها برجای می‌گذارد، اسیدی شدن آب است. به این ترتیب که اقیانوس‌ها در نتیجه افزایش غلظت گازها در اتمسفر، دی‌اکسید کربن بیشتری را جذب می‌کنند.
آبزی‌پروری به طرق مختلف از گرم شدن آب آسیب می‌بیند
در ترکیه مزرعه‌داران کوچک-مقیاس مانند پرورش‌دهندگان سی‌بس و سی‌بریم در استخرهای خاکی یا تولیدکنندگان کوچک قزل‌آلا رنگین‌کمان در رودخانه‌ها یا سی‌بس در دریای سیاه از جمله کسانی هستند که بیش از همه از تغییرات اقلیمی متأثر می‌شوند. ظرفیت محدود سرمایه‌گذاری در اقدامات سازگاری با تغییر اقلیم مانند استفاده از هواده- هنگام کاهش اکسیژن در آب- آنها را به طور خاص آسیب‌پذیر می‌سازد.
انتظار می‌رود تغییر اقلیم به تغییر در قابلیت دسترسی و تجارت محصولات شیلات و آبزی‌پروری منتهی شود که برای تولیدکنندگان در هر کجا عواقبی در پی دارد. پیامدهای بالقوه کوتاه-مدت تغییر اقلیم روی آبزی‌پروری می‌تواند شامل حوادث شدید مانند وقوع طوفان، خشکسالی، سیل، شیوع بیماری و یا شکوفایی جلبکی مضر باشد که بازدهی را کاهش و هزینه‌ها را افزایش می‌دهد.
کاهش رسوبات، گرم شدن آب، اسیدی شدن اقیانوس، پیدایش مناطق کم‌اکسیژن در درازمدت سیاست‌ها و سازگاری‌های فنی در این صنعت را الزامی می‌سازد. حالیت فیلیز، رئیس دانشکده شیلات در دانشگاه موغلا ترکیه، نیز تأثیر دیگر افزایش دمای آب را یادآوری می‌کند: گسترش گونه‌های مهاجم که می‌توانند به گیاهان و جانوران بومی آسیب زیادی وارد کنند. در پروژه‌ای که دپارتمان علوم و تکنولوژی آب‌های دریایی و خشکی آن را به اجرا درآورده است، شناخت این گونه‌های مهاجم در بین عموم مردم افزایش یافته است.
دانشکده او در حال مذاکره با کیلیچ است تا پروژه‌ای راه‌اندازی کنند که تأثیرات تغییر اقلیم روی آبزی‌پروری را مورد مطالعه قرار می‌دهد. هجران یاووزکان ییلدیز و بینهان گانیوقلو افزایش دما، کاهش بارش‌ها، افزایش دوره‌های خشکسالی، بالا آمدن سطح آب دریا و نفوذ آب شور را به عنوان نمونه‌هایی از تغییراتی مطرح کردند که صنعت آبزی‌پروری ترکیه را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
دمای بالاتر آب می‌تواند رشد و تکثیر ماهی را تحت تأثیر قرار داده و پیامدهای زیان‌آوری روی تخم، لارو و ماهی نورس داشته باشد. همچنین می‌تواند روی شیوع بیماری و ارتباط بین پاتوژن‌ها، ماهی و محیط آبی که در آن زندگی می‌کنند تأثیرگذار باشد. سطح دانش فعلی، پیش‌بینی چگونگی تأثیر تغییر اقلیم روی پاتوژن‌ها و شیوع بیماری در آبزی‌پروری را دشوار می‌سازد. از سوی دیگر، آب گرم‌تر سرعت رشد ماهی را افزایش می‌دهد و زمینه‌های تازه‌ای در آبزی‌پروری بوجود می‌آورد. ممکن است تولید فیتوپلانکتون و تنوع زیستی را افزایش دهد و این امر برای پرورش صدف‌ها مفید است.
از سمت چپ، دکتر مورات یابانلی، معاون دانشکده، پروفسور حالیت فیلیز، رئیس دانشکده، پروفسور علی سرهان تارکان، دکتر نورچین کیلی، معاون دانشکده شیلات دانشگاه موغلا
واکنش‌های رسمی به تغییر اقلیم ترغیب‌کننده هستند، اما آیا کفایت می‌کنند؟
آقای آتالای می‌گوید، در ترکیه دمای طبیعی آب در دریای سیاه، دریای اژه و مدیترانه متفاوت است و همین امر توزیع بهینه گونه‌ها را در آبزی‌پروری دریایی امکان‌پذیر می‌سازد. این تفاوت تا حدودی رشد تولید آبزی‌پروری با وجود تغییر اقلیم را توضیح می‌دهد. او همچنین مواردی مانند انتشار موسیلاژ در دریای مرمره و سایز کوچک آنچوی در سال گذشته در دریای سیاه که به ممنوعیت بی‌سابقه صید در میانه فصل منتهی شد، را به گرم شدن دمای آب مرتبط می‌داند. دولت به این اتفاقات واکنش نشان می‌دهد.
به غیر از کمک فوری که صیادان کوچک‌مقیاس به دلیل موسیلاژ دریافت کردند، وزارت محیط‌زیست و تغییر اقلیم تأسیس شد و کارگاه‌ها و سمینارهای مرتبط با موضوع آب و هوا برگزار گردید. در این سمینارها برنامه‌های اقدام بین-وزارتی مورد بحث قرار گرفته و خطرات تغییر اقلیم اطلاع‌رسانی می‌شود. دولت نیز صیادان و مزرعه‌داران را تشویق می‌کند تا به سراغ انواع انرژی‌های تجدیدپذیر بروند و برای استفاده از تجهیزاتی با مصرف کارآمد انرژی سوبسید درنظر می‌گیرد.
همچنین تلاش می‌کند آگاهی مزرعه‌داران نسبت به خوراک‌هایی با تأثیرات زیست‌محیطی و ردپای کربن کمتر را ارتقاء دهد. استفاده از سیستم‌های آبزی‌پروری مداربسته نیز ترغیب می‌شود تا مصرف آب کاهش یابد. آقای آتالای انتظار دارد در دهه آینده شرکت‌های بیشتری به سراغ این سیستم‌ها بروند. جذابیت این سیستم‌ها صرفه‌جویی در مصرف آب و توانایی کنترل تمام پارامترهای تأثیرگذار روی رشد و رفاه ماهی است.
شرکت‌های خصوصی نیز در راستای کاهش ردپای کربن، دست به اقدام زده‌اند. استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و باتری به جای سوخت‌های فسیلی و بازیافت بیشتر از جمله اقدامات این شرکت‌هاست. همانطور که آقای یوزان از شرکت کیلیچ می‌گوید، سازمان‌های بین‌المللی صدور گواهی و بانک‌ها از ما می‌خواهند که نشان دهیم چه کارهایی برای محیط‌زیست انجام داده‌ایم، پس پایدار ساختن بیشتر عملیات‌هایمان به سود ما خواهد بود.
