مزرعه‌داران برنج در ویتنام به دلیل تغییرات آب و هوایی به سراغ پرورش میگو می‌روند
تغییر کاربری مزارع برنج به مزرعه پرورش میگو
مزرعه‌داران میگو در حال وزن کردن میگوها در استان سوک ترانگ، ویتنام.
تاتی تان توی، سال‌ها روی قطعه باریکی از زمین بین رودخانه مکونگ و دریای جنوبی چین زحمت کشید. این منطقه به دلیل کشت این محصول با ارزش به کاسه برنج ویتنام معروف شده است.
اما توی به همراه بسیاری از همسایگان خود در دهه گذشته تولید برنج را به میگو تغییر دادند. این تغییر مسیر که قبلا بعید به نظر می رسید به دلیل تأثیر تغییرات اقلیمی اتفاق افتاد.
بالا آمدن آب دریا سطح شوری منطقه دلتا مکونگ را به میزان قابل توجهی افزایش داد. انتظار می‌رود این روند حرکت به سوی استخرهای پرورش میگو تغییرات بزرگی در صنعت سیفود کشور ایجاد کند.
هدفی که دولت درنظر گرفته افزایش دو برابری صادرات میگو از سطح فعلی، تا ۱۰ میلیارد دلار در ۲۰۲۵ است. مزرعه‌داران دلتا از جلسات آموزشی مقامات دولتی و سایر اقدامات از جمله اعطاء وام‌های کم‌بهره، سود می‌برند.
توی ۵۲ ساله گفت: «زندگی برای ما بسیار سخت بود تا اینکه پرورش میگو را آغاز کردیم. بسیاری از مزرعه‌داران میگو در این اطراف توانستند خانه‌های خوبی بسازند و حساب‌های بانکی باز کنند.»
افزایش آب دریا به منطقه دلتا به همراه ساخت چند سد نیروگاه آبی در بالادست رودخانه جریان آب شیرین را کاهش داده است.
تا تان لانگ پرورش‌دهنده دیگر میگو گفت: «ما برنج می‌کاشتیم، اما برنج برداشت نمی‌کردیم. در گذشته برنج می‌توانست رشد کند، یعنی زمانی که آب هنوز شیرین بود. بعد هر ساله نمک آب بیشتر و بیشتر شد.»
به گفته دونگ مین هوانگ، مدیر سابق مرکز توسعه کشاورزی استان، حداقل یک سوم منطقه برنجکاری در امتداد ۷۲ کیلومتر خط ساحلی در استان سوک تانگ در چند سال گذشته تحت تأثیر شوری آب قرار گرفته است.
«ما ساکنان محلی را ترغیب کردیم تا به سراغ محصولی بروند که با شوری آب سازگار است. اینجا تغییرات اقلیمی همه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ما مجبوریم برای نجات پیدا کردن با این شرایط وفق پیدا کنیم.»
رشد صادرات
ویتنام سومین صادرکننده برنج است، اما درآمد صادرات میگو از ۲۰۱۳، از درآمد برنج سبقت گرفت و به سرعت در حال رشد است.
تا تان تونگ ۴۴ ساله یکی از اقوام توی که به طور کامل پرورش میگو را جایگزین کاشت برنج کرده گفت: «فرآوران سیفود اطراف اینجا کل محصولی را که ما پرورش می‌دهیم یکجا می‌خرند. ما شنیدیم که آنها میگو را به اروپا، چین و ایالات متحده صادر می‌کنند.»
تحلیلگران صنعت انتظار دارند صادرات در دهه آینده ۵-۱۰% در سال رشد کند، چرا که کل زمین‌های پرورش میگو- اکثرا در دلتا- هر سال ۳-۵% توسعه می‌یابد.
شرکت مین فو سیفود، بزرگ‌ترین صادرکننده محصولات دریایی ویتنام هدف بزرگ‌تری داشته و درنظر دارد به بزرگ‌ترین صادرکنندگان میگو در جهان تبدیل شود. مین فو که رشد بیشتری را انتظار دارد اخیرا با توافقنامه‌های دو جانبه و چندجانبه تجاری موافقت کرده تا کمک کند صادرات در ۲۰۴۵ به ۲۰ میلیارد دلار معادل یک چهارم صادرات جهانی ارتقاء یابد.
این کار کمک می‌کند فشار اقتصادی که این کشور در جنوب شرق آسیا در سال‌های آینده با آن روبرو می‌شود، تقلیل یابد. بانک جهانی برآورد کرده تا ۲۰۵۰ تغییرات آب و هوایی به تنهایی درآمد ملی ویتنام را در معرض ۳/۵% کاهش قرار می‌دهد.
مشکلات پرورش میگو
تغییر از برنج به میگو نیز مشکلات زیست‌محیطی مختص این محصول را در پی دارد.
اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) که یک NGO در سوئیس است برآورد کرده بیش از نیمی از جنگل‌های طبیعی مانگرو در این کشور برای ساخت استخرهای میگو از بین رفته‌اند. این جنگل‌ها در مقابل فرسایش ساحلی و طوفان‌های شدید از منطقه محافظت می‌کنند.
کارشناسان آبزی‌پروری کمبود نظارت قانونی بر رشد انفجاری مزارع کوچک میگو را با پرسش‌هایی از مواد اولیه برای خوراک گرفته تا روش مدیریت فاضلاب یا پسماند مزارع مطرح نمودند.
بعلاوه نگرانی‌های خاصی درباره مصرف آنتی‌بیوتیک برای درمان بیماری ذخایر میگو وجود دارد. آنتی‌بیوتیک می‌تواند وارد فاضلابی شود که معمولا انباشته از زباله است و تصفیه نمی‌شود و یا به اندازه کافی تصفیه نمی‌شود. این آب نیز به مسیرهای آبی اطراف می‌ریزد و خطر آلودگی شیمیایی در محیط مجاور و تأثیرات مخرب ثانویه در زنجیره غذایی را بالا می‌برد.
مت لاندوس دانشمند دامپزشک در استرالیا و متخصص سلامت حیوانات آبزی گفت: «در حالیکه صید بی‌رویه و سدها مورد بحث قرار می‌گیرند، خطر آلودگی‌های غیرقابل رؤیت نادیده گرفته می‌شود. بله واضح است که آنها وجود دارند و سطح این آلودگی‌ها برای بازدهی شیلات مخرب است.»
بعلاوه، افزایش شوری و بالا آمدن سطح آب دریا که در ابتدا تغییر محصول را ترغیب می‌کنند، می‌توانند به نابودی دلتا منتهی شوند.
به گفته لی آن توآن استاد کالج محیط‌زیست و منابع طبیعی در دانشگاه کان تو، بالا آمدن ۰/۷ تا ۱/۰ متر آب دریا ۴۰% منطقه را زیر آب خواهد برد.
توآن افزود: «روند کوچک شدن زمین‌های برنجکاری در سال‌های پیش رو ادامه خواهد داشت و بخشی از این زمین‌ها به مزارع آبزی‌پروری، مزارع میگو و سایر محصولات تبدیل خواهد شد.»
جهت مشاهده صفحه خوراک میگو پرورشی بتا بر روی لینک زیر کلیک نمایید:
