بده و بستان: آبزی‌پروری در آینده‌ای متاثر از افزایش سطح آب دریا
تاثیر سطح آب دریا بر شیلات و آبزی‌پروری
تأثیرات بالا آمدن سطح آب دریا روی شیلات و آبزی‌پروری می‌تواند شدید باشد، اما مزیت‌هایی نیز به همراه دارد.
از آنجا که بالا آمدن سطح آب دریاها گزیرناپذیر است، آبزی‌پروری در مکان‌هایی مانند فلوریدا با ابهامات و تغییرات احتمالی روبروست.
افزایش سطح آب دریا یکی از تأثیرات بدیهی تغییر اقلیم محسوب می‌شود. پیشرفت شدید آن با چشم غیرمسلح نیز مشهود است و در گذر زمان نزدیک شدن آب به زمین‌های پست و آسیب‌پذیر ساحلی را می‌توان دید.
پیامدهای بالا آمدن آب دریا گسترده است، از خطر به راه افتادن سیل که می‌تواند به زیرساخت‌ها و محصولات آسیب بزند گرفته تا جابجایی جوامع ساحلی. طبق آخرین گزارش هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم در سازمان ملل (IPCC)، اگر میانگین بالا آمدن آب دریا ۰/۱۵ متر (۶ اینچ) نسبت به سال ۲۰۲۰ افزایش یابد، جمعیتی که در مناطق ساحلی در معرض خطر قرار می‌گیرد، ۲۰% افزایش خواهد داشت. با افزایش سطح آب به ۰/۷۵ متر این جمعیت دو برابر و با افزایش به ۱/۴ متر سه برابر می‌شود.
تأثیرات این پدیده روی شیلات و آبزی‌پروری نیز می‌تواند شدید باشد. ماهی و صدف ممکن است در معرض تنش‌ها و تأثیرات فیزیولوژیکی مختلف قرار بگیرند و آمادگی آنها برای ابتلاء به بیماری و عفونت بیشتر شود. در عین حال تعداد سایت‌های مناسب آبزی‌پروری مانند مرداب‌های جزرومدی برای صدف کاهش می‌یابد.
ساهیا مائولا از مرکز غیردولتی “رویکرد نوآورانه زامبیا” گفت: «میزان شوری آب که گونه‌ها بتوانند خود را تطبیق دهند متفاوت است. اما اگر محیط‌زیست آبزیان بیش از حد شور باشد، آنها زنده نخواهند ماند. این امر پیامدهای بیشماری در تولید آبزیان خواهد داشت.»
مائولا می‌گوید، آسیب به اکوسیستم‌های ساحلی مانند جنگل‌های مانگرو و شوره‌زارهای ساحلی از جمله سایر تأثیرات منفی است. این اکوسیستم‌ها برای حفظ ذخایر ماهیان وحشی و تأمین تخم ماهی برای آبزی‌پروری بسیار ضروری قلمداد می‌شوند. آب شور روی استخرها، قفس‌ها، تانک‌ها و پن‌ها نیز تأثیرگذار است، بخصوص در مناطق پست. تغییر در ترکیب گونه‌ها، فراوانی و توزیع جانداران و بازدهی اکوسیستم نیز محتمل است.
دکتر مانوج شیولانی از دانشگاه میامی، بالا آمدن آب دریا در فلوریدا را مورد بررسی قرار داد. آبزی‌پروری در شهر سیدار کی این ایالت شامل سایت‌های پرورش کلم، ماهیان گرمسیری و سنگ‌زنده است (سنگ زنده نوعی محصول دریایی تزئینی است که از کربنات کلسیم درست شده و داخل و بالای آن بستری برای رشد جانداران است. این جانداران بی‌مهرگانی را شامل می‌شوند که برای حفظ سلامت و تنوع در اکواریوم دارای اهمیتند).
او گفت، با توجه به تفاوت در پیش‌بینی‌های بالا آمدن سطح آب دریا در فلوریدا، این ایالت ممکن است شاهد زیر آب رفتن زمین‌های بیشتری باشد مگر اینکه دست به اقدامات انطباقی بزند از جمله پذیرش ساختارهای سخت و خطوط ساحلی زنده. از بین رفتن خشکی و سیلاب‌های پیاپی گزیرناپذیر خواهد بود، بخصوص در مناطق ساحلی پست، اما در برخی مزارع نیز ممکن است تأثیرات مثبتی به همراه داشته باشد.
او افزود: «مزارعی که ازین وضعیت سود می‌برند مزارع کلم در مناطق ساحلی جزرومدی هستند. در این راستا باید بگوییم، بالاترین هزینه‌های اجتماعی برای موفقیت در آبزی‌پروری در فلوریدا به طور کلی به الزامات دشوار و وقت‌گیر دریافت مجوز اختصاص دارد. همچنین هنوز مشخص نیست که گرمایش زمین در آینده چگونه روی شیوع و موقعیت مکانی پدیده مضر شکوفایی جلبکی تأثیرگذار است. این پدیده می‌تواند هر مزیت بالقوه‌ای را از بین ببرد. هر رویکردی به منظور ارتقاء آبزی‌پروری در منطقه باید اقداماتی را دربربگیرند که بار نظارتی را کاهش داده و هزینه‌های ناخواسته زیست‌محیطی را مدنظر قرار می‌دهد.»
مائولا معتقد است که بالا آمدن سطح آب دریا می‌تواند اثرات مثبتی نیز به همراه داشته باشد. مثلا تعداد مناطق مناسب برای پرورش گونه‌هایی مانند میگو و خرچنگ گِلی در آب لب‌شور ممکن است افزایش یابد و فرصت‌های تازه بخصوص در مناطق ساحلی مهیا شود.
اما مطالعه دیگری نشان می‌دهد آبزی‌پروری می‌تواند بالا آمدن سطح آب دریا را به دنبال داشته باشد. تحقیقات در دلتای رود زرد چین مشخص کرده، خارج کردن آب‌های زیرزمینی برای مزارع ماهی هر ساله ۲۵ سانتیمتر از خشکی را زیر آب فرو می‌برد. این سطح از فرونشست باعث می‌شود سطح نسبی دریا- سطحی که با توجه به خشکی مشاهده می‌شود- تقریبا با سرعتی ۱۰۰ برابر بیشتر از میانگین جهانی افزایش داشته باشد.
استفانی هیگینز، دانشجوی دکترای زمین‌شناسی در دانشگاه کلرادو بولدر و مدیر این مطالعه گفت: «این امر به طور خاص یک فاکتور در دلتای رودخانه‌هاست. چود دلتاها بسیار متراکم‌اند. هنگامی که آب‌های زیرزمینی یا سیار سیالات از زمین خارج می‌شود، رسوبات بسیار متراکم، دلتاها را در مقابل فرونشست آسیب‌پذیر می‌سازد.»
هیگینز و تیمش با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای راداری برای اندازه‌گیری فرونشست دریافتند مزارع بزرگ آبزی‌پروری در دلتاها می‌توانند هر چهار سال به اندازه یک متر باعث فرونشست زمین شوند. این رقم بیش از آن چیزی است که انتظار می‌رود میانگین جهانی افزایش سطح آب در طول یک قرن ایجاد کند. برنامه‌ریزان باید از تأثیرات آبزی‌پروری روی افزایش سطح آب آگاه باشند و طبق آن بر استخراج آب‌های زیرزمینی نظارت کنند.
هیگینز افزود: «قدمی که آبزی‌پروری می‌تواند بردارد پرورش گونه‌هایی است که نیاز به شوری بیشتر دارند. اما باید به واقعیت‌های زندگی مردم در زمین و نیاز آنها به پرورش محصول سودآور احترام بگذاریم. ما باید آگاهی نسبت به بالا آمدن آب دریا را ارتقاء دهیم و تکنیک‌های مناسب‌تر مزرعه‌داری را به اشتراک بگذاریم.»
مائولا گفت: «توجهات زیادی به تأثیرات افزایش جهانی سطح آب دریا شده است، اما موضوع بالا آمدن آب دریا توسط خود این صنعت مطرح نمی‌شود. هرچند، آبزی‌پروری می‌تواند به واسطه تولید خوراک یا مصرف بالای انرژی در کل در تغییر اقلیم سهیم باشد، اما در عین حال قادر است با سیستم‌های کارآمد انرژی مانند نیروی خورشیدی تغییر اقلیم را به حداقل برساند. اینجا به اطلاعات بیشتری در زمینه سهم آبزی‌پروری در تغییر اقلیم و اقداماتی در جهت کاهش تأثیرات آن نیاز است.»
کاهش تأثیرات و سازگاری
آندریاس کانزمان محققی در مرکز تحقیقات دریایی گرمسیری لبنیز در آلمان گفت، طبق پیش‌بینی‌های فعلی خطرات تغییر اقلیم احتمالا افزایش می‌یابد و آبزی‌پروری به کاهش تأثیرات و سازگاری نیاز دارد. این کار از طریق تحقیقات در سیستم ایمنی آبزیان- حیوانات قوی‌تر مانند سی‌بس می‌توانند دمای بالا یا شوری را بهتر از سایرین تحمل کنند- یا مکمل‌سازی خوراک با ویتامین‌ها، اسیدهای چرب ضروری و مواد معدنی برای کاهش تأثیرات استرس انجام می‌شود. در زمینه تأثیرات همزمان چند عامل تنش‌زا نیز به مطالعات بیشتری نیاز است.
«راه‌حل آن استراتژی‌هایی است که به گونه‌ها کمک می‌کند شرایط را تحمل کنند. اگر تنها یک فاکتور، مثلا دما مطرح بود، آنها به آرامی با آن سازگار می‌شدند. اما هنگامی که چند فاکتور دخیلند، مثلا تغییر در شوری به واسطه باران، استرس گرما یا شوک‌های سرمایی علاوه بر آلودگی یا فشار صید، شرایط پیچیده‌تر می‌شود. ما از تجربه با سی‌بس یاد گرفتیم که استرسِ دمای بالا با پایین آمدن شوری کاهش می‌یابد. در پرورش مرجان نیز تلاش می‌شود گونه زوگسانتله (جلبک همزیست) با تحمل بالاتر پدید آید.»
به گفته مائولا، برخی گونه‌ها در محیط‌های خاصی به خوبی عمل می‌کنند و این امر در پیش‌بینی‌های آینده باید مدنظر قرار بگیرد. «ما کنترلی روی بالا آمدن سطح آب دریا نداریم، اما می‌توانیم روی تأثیرات مثبت آن و چگونگی سازگاری آبزی‌پروری با آن متمرکز شویم. مزرعه‌داران باید از طریق تحصیلات و آموزش برای این تغییر آماده شوند.»
به منظور ارزیابی کامل خطری که متوجه صنعت آبزی‌پروری است، اندازه‌گیری تغییر در سطح آب دریا و همچنین سایر پارامترهایی که از تغییر اقلیم ناشی می‌شوند، مانند دمای آب و سایر شرایط اقیانوس‌شناسی منطقه‌ای حائز اهمیت خواهد بود. شیولانی گفت: «ارزیابی خطر باید برای هر دو گونه‌های مورد نظر و زیرساخت‌های فیزیکی بکار رفته در پرورش این گونه‌ها به اجرا درآید.»
جهت مشاهده سایر مقالات مرتبط با آبزی پروری حرفه ای بر روی لینک زیر کلیک نمایید.
