آنچه شما علاقمندید در خصوص علت فراگیر شدن سیستم‌های مداربسته آبزی‌پروری در آینده بدانید
سیستم مداربسته و آبزی پروری متراکم
سیستم‌های آبزی‌پروری مداربسته (RAS) امکان پرورش متراکم ماهی و میگو را با حداقل مصرف آب و تولید فاضلاب فراهم می‌کنند و به لحاظ زیست‌محیطی بسیار پایدار محسوب می‌شوند.
به لحاظ اجتماعی توسعه صنعت آبزی‌پروری مبتنی بر تکنولوژی RAS ایجاب می‌کند در کشورهای توسعه یافته که سطح آموزش در آنها بالاست، و تقاضا برای اشتغال افراد ماهر وجود دارد، نیروهای متخصص استخدام شوند، چنانچه در کشورهای اتحادیه اروپا شاهد آن هستیم.
آنطور که بسیاری تصور می‌کنند سیستم مداربسته به تازگی ابداع نشده است. اولین سیستم‌های مداربسته ۶۵ سال قبل در ژاپن ظاهر شد. آکواپونیکس برای تولید سبزیجات و ماهی به نوعی ایده سیستم مداربسته محسوب می‌شود و به عنوان یک روش تولید ۴۰ سال قبل در آلمان بکار گرفته شد.
متعاقبا، مرحله دیگری از جهش فنآوری در سیستم‌های مداربسته در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ در آلمان و دانمارک اتفاق افتاد، اول (توسط آلمانی‌ها) برای پرورش کپور، بعد (توسط دانمارکی‌ها) برای مارماهی اروپایی و در سال‌های بعد پرورش قزل‌آلا رنگین‌کمان. امروزه شرکت‌های دانمارکی در این زمینه دارای تجربه زیادی بوده و با صادر نمودن تکنولوژی خود به سراسر جهان، در سیستم‌های آب شیرین ابرقدرت محسوب می‌شوند. در اسپانیا نیز این تکنولوژی در سیستم‌های پرورش دریایی بسیار توسعه یافته است.
در ۲۰ سال گذشته ما شاهد توسعه واقعی این تکنولوژی بودیم، تا جایی که امروزه هم برای تولید آزمایشی و هم تجاری ضروری محسوب می‌شود، چرا که بخشی از چرخه تولید بشمار می‌آید. در پرورش سالمون و گونه‌های مدیترانه‌ای مانند سی‌بریم و سی‌بس، در مراحل اولیه (تا ماهی نورس) و قبل از انتقال ماهی به مزارع در دریا از این تکنولوژی استفاده می‌شود. برای کفشک ماهیانی مانند ماهی پهن و سپرماهی در سراسر چرخه تولید از ماهی انگشت‌قد تا رسیدن به سایز برداشت، این تأسیسات جدید آب را کاملا به گردش درمی‌آورد.
بعلاوه، این تکنولوژی را می‌توان برای تمام گونه‌های ماهیان، نرم‌تنان و سخت‌پوستان انطباق داد. در سال‌های اخیر، شاهد نوآوری‌هایی در حوزه‌های جدید مانند پاکسازی صدف‌های دوکپه‌ای، پرواربندی سالمون تا وزن ۳ kg و یا پرورش شاه‌میگو گرمسیری در فلات کاستیلیا (اسپانیا) یا هوای سرد سوئیس بودیم.
سیستم‌های RAS مصرف خوراک ماهی را بهینه می‌سازند و ضریب تبدیل غذایی را تا کمتر از ۱ کاهش می‌دهند. این سیستم‌ها در محیط‌هایی شدیدا تحت کنترل و پایش عملیاتی می‌شوند. به این ترتیب در مواجه با تغییرات نامساعد جوی مانند شوک‌های گرمایی یا سرمایی و یا بارش سنگین علاوه بر بازدهی بالاتر تولید، مقوله بهزیستی ماهی تحت شدیدترین نظارت‌ها، رعایت می‌شود.
بعلاوه ردپای کربن مرتبط با حمل و نقل نیز کاهش می‌یابد، چرا که این تأسیسات در مکانی نزدیک به بازارهای بزرگ مصرف احداث می‌شوند و در سراسر سال به طور مستمر پروتئین مورد نیاز را تأمین می‌کنند.
به دلیل قرار گرفتن در فضای بسته و تحت کنترل، از حداقل فضا استفاده بهینه می‌شود. برخی از تأسیسات در فضایی کوچک‌تر از یک هکتار ظرفیت تولید ۵۰۰ تن ماهی در سال را دارند.
در آینده وجود این سیستم‌ها به عنوان سیستم‌های انعطاف‌پذیر در مقابل تأثیر تغییرات اقلیمی و نوسان در شوری آب یا اسیدی شدن اقیانوس ضروری خواهند بود، چرا که می‌توانند بدون دشواری‌های عمده این تغییرات را اصلاح کنند.
پسماند تولید را نیز می‌توانند جمع‌آوری کرده و به جای کود بکار ببرند یا در پرورش چند گونه‌ای با سایر آبزیان مانند میکرو جلبک یا بی‌مهرگان استفاده کنند. زیرا این گونه‌ها طبق اصول اقتصاد گردشی در استفاده مجدد از نیترات‌ها و فسفات‌ها مشارکت دارند.
در این بین، توسعه تکنولوژی و کمبود نیروی کار ماهر موانعی در مسیر پیاده‌سازی سریع این سیستم محسوب می‌شوند.
اگر ماهی در محیطی تحت کنترل قرار بگیرد کمتر در معرض بیماری‌های احتمالی و انتقال انگل خواهد بود. و از آنجا که استفاده از درمان‌های دارویی به میزان قابل توجهی کاهش یافته، آبزیان از ایمنی زیستی بیشتری برخوردار می‌شوند.
با تمام مزیت‌های آن، به رویکردهای تازه‌ای نیاز است که امکان تولید تمام گونه‌ها را در سیستم‌های مداربسته فراهم کنند، نه فقط گونه‌های گرانقیمت را. سرمایه‌گذاری اولیه سنگین بوده و بسته به گونه‌های پرورشی هزینه‌های اجرای آن همچنان بالاست. به همین دلیل نوآوری‌هایی با هدف توسعه تکنولوژی‌های کم‌هزینه با مصرف بهینه انرژی حائز اهمیت است. با این وجود، نمونه‌هایی از گونه‌هایی اقتصادی مانند تیلاپیا وجود دارد که در هر دو سیستم RAS و آکواپونیکس پرورش می‌یابند.
دسترس به تکنولوژی و دانش مورد نیاز برای توسعه سیستم‌های RAS نیز مانع دیگری محسوب می‌شود. تاکنون شرکت‌های خصوصی در استرالیا، کانادا، اروپا و ایالات متحده توسعه این سیستم‌ها را هدایت نموده‌اند. بنابراین، مشارکت بیشتر از سوی دانشگاه ضروری خواهد بود تا علوم مرتبط با سیستم‌های مداربسته ارتقاء یابد و تکنولوژی و علوم مهندسی نیز به شکل مؤثری توسعه پیدا کند. همچنین به تحقیقات در زمینه نوآوری‌هایی نیاز است که هزینه‌های تولید ماهی و حلزون در این سیستم‌ها را کاهش می‌دهند.
یکی از بالاترین هزینه‌های عملیاتی در این سیستم‌ها به مصرف انرژی مربوط است. بنابراین ضرویست در راستای بهره‌وری و پایداری بیشتر این سیستم‌ها، تلاش زیادی صورت بگیرد.
جهت دسترسی به مقالات مرتبط با سیستم های مداربسته آبزی پروری در وبسایت بتا بر روی لینک زیر کلیک نمایید:
سیستم های آبزی پروری مداربسته و بتا
